Issue 15

 علي اكبر ابراهيمی

شايد در روزهای اوليه وقوع حادثه زلزله بم در سال گذشته ، همه شما مايل بوديد به عنوان همدردی به نحوی به ياری هموطنان آسيب ديده بشتابيد. با اينكه شدت حادثه ايجاب می‌كرد كه كمك‌ها در اولين فرصت به دست نيازمندان برسد ، اما تجربه های گذشته‌ی شما از وضعيت توزيع كمك‌ها در ايران باعث شد با تأمل بيشتر به دنبال واسطه‌ای مطمئن برای ارسال كمك‌هايتان باشيد.
جالب است كه در انتخاب‌های هموطنان مقيم خارج ، دستگاه هاي دولتي يا شبه دولتي جايگاهي نداشتند و همه به دنبال فرد يا گروهي مي گشتند كه بدون ارتباط با دولت ، شخصا كمك ها را به مردم برساند.
تصور عمومي بر اين بود كه دولت يا عوامل حكومتي ، تنها بخش كوچكي ازكمك هاي مردمي يا بين المللي را به زلزله زدگان ارسال مي كنند و يا شايد اصلا تمامي اين كمك ها را به نفع خود مصادره مي كنند!
اگر چنين ديدگاهي از سوي اشخاص عوام و بي اطلاع مطرح شود جاي تعجب نيست اما انتظار اينست كه روشنفكران ما كه شايد روزي خودشان در همين دستگاه هاي دولتي فعاليت داشتند ، با دقت و موشكافي بيشتري به موضوع نگاه كنند.
بايد ديد چنين تصوري چگونه در اذهان ما شكل گرفته است؟ اينكه اگر حادثه مشابهي در كشور ديگري رخ دهد ، بدون ترديد كمك هاي خود را به صليب سرخ آن كشور و يا حتي دولت مربوطه اعطا مي كنيم ،اما چنين اعتمادي را به هيچيك از دستگاه هاي امدادرسان كشورمان نداريم ، مسئله اي نيست كه بتوان به سادگي از كنار آن گذشت.
تجربه زندگي در خارج از ايران اين فرصت را به ما مي دهد كه با بي طرفي و عدم تعصب ، نسبت به تفاوت فرهنگ، رفتار و عقايد ايرانيان با ساير مليت ها قضاوت كنيم.
هر يك از شما به محض ورود به كانادا و سپري كردن مدت كوتاهي در آن كشور ، به وضوح چنين تفاوت هايي را احساس كرده ايد. به طوريكه اين امر موجب گشته ناخودآگاه به نقد و بررسي رفتارهاي مرسوم در ايران بپردازيد.
گذشته از صفات عالي انسان دوستي و مهرپروري، بايد اعتراف كرد برخي از صفات اخلاقي كه بدون در نظر گرفتن عقايد قومي و مذهبي ، مورد احترام تمامي جوامع انساني است ، متاسفانه در كشور ما بسيار كمرنگ شده و كمتر مورد توجه قرار مي گيرد.
از جمله مهمترين اين صفات ها ، احساس تعهد و مسئوليت در انجام و ظيفه و ارائه خدمات است كه كم و بيش در بخش هاي خدماتي كشور ما كمتر مي توان با رضايت از آن ياد كرد.
از مشاغل كوچكي چون غذا خوري ها و تعميرات گرفته تا فعاليت هاي كلاني چون ساختمان سازي و قراردادهاي كلان اقتصادي. همه جا ردپاي يك حرص عجيب و زياده طلبي ويژه اي مشاهده مي شود كه مي توان گفت مختص ايرانيان است . حتي برخي حد و مرزي را براي سود شخصي و كاهش هزينه تمام شده كالا يا خدمات نمي شناسند و تا آنجا كه ظاهر امر وارونه جلوه نكند ، به كار خود ادامه مي دهند!
نمونه بارز اين موضوع ساختمان هايي است كه در بم و همه نقاط كشور ساخته مي شود و فاقد كوچكترين ايمني در برابر زلزله هستند ، چون همگان مي دانند كه در احداث آنها حداقل استانداردها رعايت مي شود تا قيمت تمام شده به كمترين حد برسد. بي خود نيست كه سود صنعت ساختمان در ايران بر خلاف ديگر كشورها دقيقا دو برابر سرمايه اوليه است ! اين موضوع هم شامل بناهاي مسكوني است كه توسط خود مردم ساخته مي شود و هم ساختمان هاي دولتي كه بوسيله پيمانكاران و ناظراني ساخته مي شود كه تعهد شغلي كافي نداشته اند.
ملاحظه مي شود كه ما در ساخت بناها با كمبود قانون مواجه نيستيم، آيين نامه ۲۸۰۰ ، از ۵۰ سال پيش مبناي محاسبه ضريب زلزله در ايران است. مشكل در نظارت بر اجراي اين قانون است
همين موضوع در ساير بخش ها نيز حاكم است . در كشور ما مي توان براحتي در هر زمينه اي تخلف كرد، در عدم پرداخت ماليات ، عدم رعايت مقررات رانندگي ، عبور از قانون در زمينه هاي مختلف و ... و هيچوقت هم تحت تعقيب قرار نگرفت يا به نوعي موضوع را حل كرد! كاري كه در ديگر كشورها غير ممكن است.
پس عجيب نيست كه در چنين فضايي ، عده اي همواره منافع شخصي خود را دنبال كنند و حتي حرمت اندوه بازماندگان زلزله را نيز نگاه ندارند.
اما تعميم اين موضوع به عده اي انسان زحمتكش و دلسوز كه از ابتداي حادثه تا ماه ها بعد از آن ، در كنار زلزله زد گان ماندند و آنان را در تالم و نياز تنها نگذاشتند ، بي انصافي و كم لطفي است.
جمعيت هلال احمر ايران ( شيرو خورشيد سرخ سابق) تنها سازمان امدادي خيريه است كه به صورت غيردولتي ، به آسيب ديدگان سوانح داخلي و حتي خارجي كمك مي كند. اينجانب به عنوان يكي از امدادگران جمعيت كه از اولين روزهاي حادثه بم، دوشادوش سايرهمكارانم در خدمت آسيب ديدگان بودم ، بايد عرض كنم ، برخلاف دوستاني كه در خارج اقامت دارند ، خوشبختانه اقبال عمومي مردم عزيزمان به هلال احمر در اين خصوص وصف ناپذير بوده است . تنها در چند ماه اوليه حادثه ۱۵ ميليارد تومان كمك نقدي و معادل ۹۵ ميليون تومان طلا و جواهرات هديه كردند.
اين در حاليست كه جمعيت تاكنون از منابع خود، بيش از ۶۰ ميليارد تومان در زمينه امداد و نجات و نيازهاي اوليه به مردم كمك كرده است به طوريكه فقط در ماه هاي اوليه، روزانه ۲۲ ميليون تومان صرف آب معدني بازماندگان مي گرديد.
درباره كمك هاي بين المللي نيز موضوع بقدري شفاف است كه هر كسي كه مايل باشد مي تواند از جزئيات مربوطه و شيوه مصرف آنها مطلع گردد ، ضمن اينكه ۱۶۴ دولت ، سازمان و جمعيت صليب سرخ يا هلال احمر خارجي ترجيح دادند كمك هاي خود را از طريق هلال احمر ايران به نيازمندان برسانند و فدراسيون بين المللي صليب سرخ و هلال احمر نيز رسما هلال احمر را به عنوان امين كمك هاي خارجي معرفي كرده است.
متاسفانه رسانه هاي گروهي داخلي و بويژه صدا و سيما آنگونه كه بايد اين خدمات را منعكس نمي كنند يا به دنبال گزارش هاي انتقادي و چالشي هستند و ترجيح مي دهند به انعكاس نارضاييها و كاستي ها بپردازد . اينجاست كه معتقديم امدادگران ما ، مورد بي مهري مضاعف قرار مي گيرند.
عدم اعتماد به تمام سازمان هاي امدادي ايران ، عدم اعتماد به همه مردم ايران است كه تك تك خانواده ما نيز جزيي از اين جامعه هستند . دوستان تحصيل كرده ما قبل از اينكه تحت تاثير شايعات و اظهارنظرهاي غرض آلود برخي افراد بدبين قرار بگيرند، بهتر است با استفاده از ابزارهاي اطلاع رساني موجود ، شخصا اطلاعات لازم را پيرامون آنچه كه مي گذرد كسب نمايند. كما اينكه تيم هاي امدادي خارجي كه در بم حضور داشتند نظري كاملا متفاوت داشته و در همه جا از شيو ه عملكرد امدادگران ما به خوبي ياد كردند.