Issue 14

به بهانه‌ی برگزاری نمايشگاهی از نقاشی‌های آمادئو مُودیلیانی (Modigliani) نقاش معاصر ایتالیایی در تورنتو

 آذر امینی

Art Gallery of Ontario (AGO) October 23, 2004-January 23,2005

بعد از ظهر یکی از  یک‌شنبه‌های ابری تورنتو تصمیم گرفتم به اِی‌جی‌اُ (Art Gallery of Ontario)٬ که مدتی بود عضویت سالانه‌اش را گرفته بودم سری بزنم. حدود سپتامبر بعد از دیدن مجموعه‌ی کاملی از سه نقاش اکسپرسیو‌نیست مونه٬ ترنر و ویستلر به فکر عضویت افتادم. ۴۰ دلار در سال برای دانشجوها قیمت منصفانه‌ای بود٬ همین‌طور فرصت خوبی بود برای در ارتباط ماندن برای کسی که کم وقت خواندن در مورد هنر را دارد. این بار در گالری کارهایی از مُودیلیانی (Modigliani) نقاش معاصر ایتالیایی را به نمایش گذاشته بودند. از جلوی در سالن اصلی یک راهنمای صوتی گرفتم که توضیح نسبتاً کاملی درباره‌ی زندگی نقاش و به ترتیب قرار گرفتن تابلوها در مورد هرکدام می‌داد.

مدلیانی در یک خانواده‌ی یهودی در ایتالیا به دنیا می‌آید و بعد از تحصیلاتی که در تاریخ٬ فلسفه و ادبیات می کند به فرانسه می رود و به سرعت تحت تاثیر نقاشانی چون پیکاسو و مانچ٬ نقاشی را به عنوان حرفه‌ی اصلی‌اش انتخاب می کند. در حدود ۴۰۰ کار ابتدایی‌اش طرح‌هایی هستند از گروهی نقاشان٬ شاعران و نویسندگان معروف آن زمانِ فرانسه که به سنت‌شکنان معروف بودند. بعضی از این اتودها در سالن اول به نمایش گذاشته شده‌اند.

در سالن دوم نقاشی‌هایی با رنگ و روغن هستند و به خوبی می‌شود دید که در این کارها او به سبکی مخصوص به خودش دست پیدا کرده است. موضوع نقاشی‌ها چهره‌ی دوستان نزدیک٬ مدل‌های برهنه و اشخاص ناشناس هستند. رنگ‌ها در چهره‌ها٬ لباس‌ها و اشیا‌‌ی پس زمینه‌٬ خیره کننده و بی‌نظیرند. مدلیانی در سبک خاص خودش در چهره‌پردازی از مجسمه‌های آفریقایی هندی و یونانی نیز الهام گرفته است. نکته‌ی جالب این است که شبیه اغلب این مجسمه‌ها٬ چشم‌ها در آثارش به صورت حفره‌های خالیِ رنگی یا هاشور خورده تصویر شده‌اند.

در راهنما داستانی برای هرکدام از نقاشی‌ها  موجود است که برقراری ارتباط با آن را راحت‌تر می‌کند. داستان زندگی خود مدلیانی بیشتر شبیه یک اپرای غم‌انگیز است. در تمام عمر از وضعیت جسمانی بد و فقر رنج می‌برد. نبوغ هنری زودرَسَش او را به محافل هنری پاریس می‌کشاند. بعد از آن الکل٬ مواد مخدر و روابط بی‌ثبات آنقدر وضعیت جسمانیش را تحلیل می‌برد تا سرانجام در ۳۵ سالگی از پا در می‌آید. پس از مرگ او، معشوقه‌اش جین که بچه دومشان را حامله است، از پنجره‌ی ساختمانی خودکشی می‌کند. سه سال قبل از مرگش جین ۱۹ ساله٬ دانشجوی هنر٬ او را یک روز بیمار در خیابانی پیدا می‌کند و بعد از آن سخت شیفته‌اش می‌شود. سه نقاشی از جین هم در نمایشگاه وجود دارد. در یکی از آن‌ها مدلیانی تصویری از جین حامله را کشیده و با همین نقاشی نمایشگاه تمام می‌شود. مدلیانی با اولین کارش به دیوار گالری٬ ما را با نبوغش آشنا می‌کند٬ توی هر راهرو بخشی از زندگی و هنرش را به تصویر می‌کشد و در پایان با نقاشی رویای فرزندی که هیچ‌گاه متولد نمی‌شود، می‌میرد .